Lub Neej nyob deb nroog… nws muaj ntau yam hnyav. Muaj lub siab xav zog, xav pom peb cov kwv tij, xav hnov lus Hmoob hauv tsev, xav noj zaub mov Hmoob uas tsis tau nyob ib ncig ntawm peb. Tab sis, deb nroog kuj muaj peb txoj kev nyob uas peb yuav tsum txiav txim siab. Yog koj nyob hauv Askas, Auxtralias, Fres, lossis lub tebchaws twg los ntawm, koj puas tau xav kom koj lub neej muaj ntau yam kev xaiv lawm? Koj puas tau xav kom koj muaj kev ywj siab hauv zej zog, ua tau haujlwm nyob hauv tsev kho koj tsev neeg, thiab kuj tsim kom peb lub neej Hmoob tseem ceeb thiab muaj nqis?
Kev lag luam online yog ib qho kev xaiv uas ntau tus Hmoob nyob deb nroog tau pib los tsim kom lawv lub neej zoo dua. Nws tsis yog kev ua si, nws yog ib txoj kev kom peb sawv daws, kom peb txoj sia nyob deb nroog muaj zog dua. Thaum no yog lub sij hawm zoo dua li luag lawm rau pib ib lub caij nyoog tshiab hauv kev lag luam vim tias cov cuab yeej online tau loj hlob heev. Xav txog cov khoom plig uas peb muaj: peb paub lus Hmoob, peb paub peb coj kab lis kev cawj, thiab peb muaj kev sib raug zoo nrog peb haiv neeg. Cov khoom plig no yog lub hauv paus zoo tshaj plaws rau kev ua siab dawb hauv online.
Yog li ntawd, cia peb saib xyuas kom ntau ntxiv txog yuav ua li cas pib koj lub luag haujlwm online yooj yim, ncaim tes ncaim taw, thiab ua rau koj muaj zog.
Dab tsi yog “Kev Lag Luam Online” thiab Vim Li Cas Nws Tseem Ceeb rau Peb Hmoob?
Kev lag luam online yog kev muag khoom, muab cov khoom noj, cov kev pabcuam, lossis cov ntawv qhia ntawm online. Nws tuaj yeem muag cov khoom ua tiag tiag xws li pob zeb Hmoob, khau moon, lossis zaub mov qab zib. Los yog, nws kuj tuaj yeem muab cov khoom uas tsis pom xwm xws li cov ntawv qhia online, cov kev pab cuam kawm ntawv, lossis kev cuam tshuam nrog cov neeg uas xav paub txog peb kab lis kev cawj.
Rau peb Hmoob nyob deb nroog, kev lag luam online muaj ntau yam qhov tseem ceeb:
- Koj Yuav Ua Hauj Lwm Nyob Hauv Tsev: Koj tsis tas yuav tsum tso tsev mus ua haujlwm, tso koj menyuam yaus rau daycare. Koj tuaj yeem nyob kom koj tsev neeg txhua tus muaj kev zov me nyuam.
- Koj Tsim Koj Lub Caij Nyoog: Koj tsis yuav tsum ua haujlwm rau lwm tus lawm. Koj yog tus tswj koj lub sij hawm thiab koj cov nyiaj. Koj ua haujlwm thaum koj muaj zog, thaum koj menyuam yaus poob lawm.
- Koj Muab Koj Paub Txog Kab Lis Kev Cawj Ua Khoom Plig: Koj paub pes tsawg yam txog kev coj kab pheej yig? Koj paub ua zaub mov Hmoob? Koj paub ua paj ntaub? Cov paub ntawv no tuaj yeem ua rau koj muaj nyiaj! [Lub Tsev Kawm Ntawv Qib Siab Harvard] hais tias kev lag luam yog kev tsim khoom plig uas koj twb muaj lawm.
- Koj Tuaj Yeem Txhawb Peb Hmoob Lus thiab Kab Lis Kev Cawj rau Lub Ntiaj Teb: Koj lub lag luam online tuaj yeem ua kom lwm tus neeg paub txog peb Hmoob. Nws yog ib qho kev txhawb nqa peb haiv neeg kom tseem ceeb hauv lub ntiaj teb no.
Kawm Ntawv Kev Xaiv Koj Qhov Chaw Ua Lag Luam: Koj Muaj Pes Tsawg Yam Khoom Plig?
Ua ntej koj pib muag khoom, koj yuav tsum paub meej tias koj yuav muag dab tsi. Koj yuav tsum xaiv ib yam uas koj nyiam thiab koj paub. Cia peb saib cov kev xaiv uas yooj yim pib:
1. Muag Khoom Ua Tiag Tiag (Physical Products):
Cov no yog cov khoom uas koj yuav xa mus rau koj cov neeg muag.
- Cov Khoom Noj Hmoob: Yog koj ua zaub mov zoo, koj yuav muag cov khoom noj xws li zaub mov qab zib, ncuav qab zib, lablab, saus, lossis cov khoom qab zib. Cov neeg Hmoob nyob deb nroog ntau tus xav noj cov zaub mov no, thiab cov neeg Askas uas tsis paub kuj nyiam.
- Cov Khoom Hmoob: Paj ntaub, khau moon, pob zeb, khoom kawm ntawv hais lus Hmoob, cov ntaub ntawv, cov cuab yeej luag haujlwm. Cov khoom no yog qhov zoo rau cov neeg uas xav khaws cia peb kab lis kev cawj.
- Cov Khoom Ua Los Ntawm Tsev (Crafts): Yog koj ua paj ntaub, kis, lossis tsim lwm yam khoom, koj tuaj yeem muag online. [Etsy] yog qhov chaw zoo heev rau muag cov khoom ua los ntawm tsev no.
2. Muag Cov Khoom Uas Tsis Pom Xwm (Digital Products thiab Services):
Cov no yog cov khoom uas neeg muag yuav download los yog tau txais online. Cov no yooj yim vim tias koj tsis yuav xa khoom mus rau lwm tus.
- Cov Ntawv Qhia Online (E-books): Xws li ntawv qhia ua zaub mov Hmoob, ntawv qhia sau lus Hmoob, lossis dab neeg Hmoob.
- Cov Ntawv Qhia Hnub Ci (Printable): Xws li daim duab khoom plig hais lus Hmoob rau khaws cia, daim ntawv qhia ua paj ntaub, lossis cov ntawv ua si rau menyuam.
- Kev Pab Cuam Kawm Ntawv (Tutoring): Yog koj paub lus Askas, lus Suav, lossis lwm yam, koj tuaj yeem pab cov menyuam yaus kawm ntawv online.
- Kev Qhia Lus Hmoob: Muaj ntau tus neeg uas xav kawm lus Hmoob. Koj tuaj yeem qhia lawv online.
Kev Xaiv: Xaiv ib yam uas koj nyiam ua. Yog koj nyiam ua zaub mov, pib nrog kev muag zaub mov. Yog koj paub lus, pib nrog kev qhia lus. Kev ua siab dawb yog lub hauv paus tseem ceeb tshaj plaws.
Kev Npaj Ua Ntej Pib: Pes Tsawg Yam Koj Yuav Tsum Muaj?
Koj yuav tsis tas yuav muaj nyiaj ntau los pib. Kev lag luam online yooj yim pib heev. Cia peb saib cov yam uas tseem ceeb:
- Koj Lub Computer lossis Smartphone: Koj yuav tsum muaj ib lub computer lossis smartphone uas tuaj yeem saib online.
- Kev Xav Tsim Khoom (Business Idea): Koj yuav tsum paub meej tias koj yuav muag dab tsi.
- Lub Npe Kev Lag Luam (Business Name): Xaiv ib lub npe uas coj kab lis kev cawj thiab nco ntsoov yooj yim.
- Qhov Chaw Muag Khoom Online (Online Platform): Koj yuav tsum muaj ib lub vev xaib (website) lossis xaiv ib qho chaw ua lag luam xws li Facebook, Instagram, lossis qhov chaw uas muab muag khoom.
Yooj Yim Kev Tsim Koj Lub VeV Xaib Kev Lag Luam (Website)
Tsim ib lub vev xaib tsis tas yooj yim li koj xav. Muaj ntau yam kev pab uas ua rau koj tsis yuav tsum paub code ntau.
1. Xaiv Koj Qhov Chaw Ua Lag Luam (Platform):
- Facebook thiab Instagram: Yog qhov yooj yim pib tshaj plaws. Koj tuaj yeem tsim ib lub “Page” rau koj lub lag luam thiab pib muag khoom tam sim no. Nws yooj yim rau kev sib sau nrog cov neeg muag.
- Shopify: Yog qhov chaw uas tsim nyog rau kev lag luam online. Nws muaj cov cuab yeej txhua yam rau koj, los ntawm kev tsim lub vev xaib mus rau kev tswj cov nyiaj. [Shopify] muaj cov kev qhia uas yooj yim rau cov neeg pib.
- Etsy: Yog qhov chaw zoo tshaj plaws rau muag cov khoom ua los ntawm tsev, xws li paj ntaub, khoom decor, lossis cov khoom qab zib.
2. Sau Koj Lub VeV Xaib ua Koj Daim Duab:
- Xaiv Qhov Khoob (Template): Cov platforms xws li Shopify muaj ntau yam qhov khoob uas yooj yim xaiv. Xaiv ib qho uas zoo nkauj thiab ua rau cov neeg pom khoom yooj yim.
- Sau Cov Lus Qhia (Content): Sau lus qhia txog koj lub lag luam thiab koj cov khoom. Sau ua lus Hmoob thiab lus Askas yog tias koj xav muag rau cov neeg Hmoob thiab lwm haiv neeg. Qhia txog koj lub neej, koj lub hom phiaj. Cov neeg nyiam kev sib raug zoo.
- Daim Duab zoo (Good Photos): Daim duab yog qhov tseem ceeb! xa cov daim duab uas sawv cev zoo rau koj cov khoom. Xa daim duab ntau ntxiv thiab xa daim duab uas pom zoo.
Yuav Ua Li Cas Muab Koj Lub Lag Luam Hais Kom Tos (Marketing)?
Yog tias koj tsim lub vev xaib, tab sis tsis muaj leej twg paub, ces tsis muaj leej twg yuav muag. Kev hais kom tos yog kev ua kom muaj neeg paub txog koj lub lag luam.
- Siv Facebook thiab Instagram: Qhia koj cov khoom hauv koj lub lag luam page. Xaiv cov duab zoo, sau cov lus qhia uas coj tsis tu ncua. Siv hashtags (#HmongFood, #HmongCraft) kom cov neeg xav nrhiav pom koj yooj yim.
- Siv Koj Cov Kwv tij Neeg: Hais rau koj cov kwv tij neeg txog koj lub lag luam. Qhov no pab tau heev. Thov lawv pab share koj cov ntawv hauv lawv lub Facebook.
- Kev Tshaj Tawm Hauv Lub Zos (Local Community Groups): Nrhuv kom hauv cov Facebook groups uas muaj cov neeg Hmoob nyob hauv koj lub zos. Qhia txog koj lub lag luam, tab sis ua raws li cov cai ntawm lub group.
- Kev Tshaj Tawm los ntawm Kev Ua Zoo (Word of Mouth): Kev lag luam ua zoo yog kev tshaj tawm zoo tshaj plaws. Yog koj muab cov khoom zoo, cov neeg yuav rov qab.
Kev Tswj Xyuas Cov Nyiaj: Yuav Ua Li Cas Muab Kev Lag Luam Ua Kom Muaj Nyiaj?
Kev tswj cov nyiaj yog qhov tseem ceeb. Koj yuav tsum paub meej tias koj tau txais pes tsawg thiab koj yuav siv pes tsawg.
- Tsim Kev Lag Luam Ntawm Koj Cov Khoom Plig (Start with Your Skills): Qhov no ua rau koj tsis yuav tsum siv nyiaj ntau. Koj pib nrog yam uas koj twb muaj lawm.
- Paub Koj Tus Nqi (Know Your Costs): Xam saib koj yuav siv pes tsawg nyiaj los yuav khoom rawg, daim pob kib, thiab lwm yam. Tom qab ntawd, coj mus rau koj tus nqi muag kom muaj nyiaj khaws.
- Siv Cov Cuab Yeej Tswj Xyuas Nyiaj (Use Payment Tools): Cov platforms xws li Shopify, PayPal, lossis Square muaj cov cuab yeej pab tswj cov nyiaj. Lawv pab koj sau cov nyiaj txais mus los. [Internal Revenue Service (IRS)] muaj cov ntawv qhia txog kev txiav txim siab rau cov neeg ua lag luam me me.
Piv Txwv Li: Kev Xeem Txoj Kev Ua Lag Luam Online
Cia peb saib ib daim neej yuag uas tau ua tiav:
Nplooj Ntoo 1: Paj Ntaub rau Lub Ntiaj Teb
Meej, nyob hauv Fres, tau xav txog kev khaws cia kab lis kev cawj Hmoob thaum nws pom tias nws cov menyuam yaus tsis paub txog paj ntaub. Nws pib ua paj ntaub thiab xa daim duab hauv Facebook. Nws cov neeg nyiam heev, thiab tam sim no nws muaj lub vev xaib Etsy uas muag paj ntaub rau cov neeg nyob thoob plaws lub ntiaj teb. Nws tseem muab cov ntawv qhia ua paj ntaub hauv online.
Nplooj Ntoo 2: Zaub Mov Qab Zib hauv Auxtralias
Txoo, nyob hauv Melbourne, tau xav zaub mov qab zib ntawm nws niam. Nws pib ua zaub mov qab zib rau nws tsev neeg, tom qab ntawd nws cov neeg nyiam hais kom nws muab muag. Nws pib nrog kev muab qhia hauv ib lub Facebook group Hmoob hauv Melbourne. Tam sim no, nws muaj lub “food page” uas muag zaub mov qab zib, lablab, thiab ncuav qab zib thaum hnub Saturday. Nws tau nyiaj pab txais tsev neeg thiab kuj muaj lub siab zoo vim nws muab peb kab lis kev cawj qhia rau lwm tus.
Kev Sib Xyuas: Muaj Pes Tsawg Yam Kev Xaiv rau Kev Pib?
| Yam Kev Xaiv | Kev Lag Luam Hmoob Ua Tiag (Xws li Zaub Mov, Paj Ntaub) | Kev Lag Luam Hmoob Digital (Xws li E-book, Kev Qhia Lus) |
|---|---|---|
| Kev Pib | Yuav tsum muaj khoom rawg, daim pob kib, thiab chaw ua haujlwm. | Yooj yim pib; tsuas yog xav tau computer/lub phone. |
| Kev Xa Khoom | Yuav tsum xa khoom mus rau cov neeg muag. Muaj qhov nqi xa. | Tsis yuav xa khoom; cov neeg muag download khoom. |
| Tus Kheej | Muaj peev xwm muaj kev sib tw, xws li cov khoom poob lossis cov neeg muag tsis zoo siab. | Muaj peev xwm tsawg tsis txaus siab vim tsis muaj kev sib tw tiag. |
| Lub Ceev | Muaj peev xwm loj, tab sis kuj muaj qhov nqi khoom rawg thiab kev xa. | Qhov nqi tsawg; koj yuav ua tau ntau yam nrog kev xav. |
| Lub Lim Tam | Tshuav nrog cov neeg hauv lub zos. | Tuaj yeem muag rau thoob plaws lub ntiaj teb. |
Cov Lus Nug Uas feem ntau Nug (FAQ)
Q: Kuv tsis muaj nyiaj ntau, kuv puas yooj yim pib?
A: Yog, koj yooj yim pib! Kev lag luam online pib nrog koj cov khoom plig. Koj tuaj yeem pib muag khoom ntawm Facebook lossis Instagram dawb. Koj tsis yuav tsum muaj vev xaib thib pib. Pib nrog yam uas koj muaj.
Q: Kuv tsis paub teb lis kev ua vev xaib, kuv yuav ua li cas?
A: Tam sim no muaj ntau yam platforms uas ua rau yooj yim. Cov xws li Shopify los ntawm muab cov khoom ua rau koj tsis yuav tsum paub code. Lawv muaj cov qhia uas pab koj kauj ruam paub kauj ruam. [U.S. Small Business Administration] muaj cov kev qhia dawb rau cov neeg pib ua lag luam.
Q: Kuv xav muag zaub mov, kuv yuav tsum muaj permit?
A: Yog, nyob rau hauv tej lub zos, koj yuav tsum muaj permit los muag cov khoom noj. Koj yuav tsum nug rau koj lub zos xyuas saib lawv cov cai. Qee lub zos zoo li koj ua zaub mov hauv tsev los muag, qee lub zos tsis zoo li. Nws yog qhov tseem ceeb ua raws li cai.
Q: Kuv yuav ua li cas kom muaj neeg nrhiav pom kuv lub lag luam?
A:
- Siv Facebook thiab Instagram.
- Hais kom koj cov kwv tij neeg paub.
- Ua kom koj cov khoom muaj txiaj ntsig zoo, ces cov neeg yuav hais lus kom tos.
- Xav txog kev tshaj tawm nrog cov neeg uas ua lag luam zoo li koj. [Google] kuj muaj cov kev pab cuam dawb rau kev tshaj tawm online.
Q: Kuv puas yuav tsum muaj nyiaj ntau thaum pib?
A: Tsis tas. Koj tuaj yeem pib nrog nyiaj me me. Pib nrog kev muag ib yam khoom, xws li ib hom zaub mov lossis ib hom khoom xwb. Thaum koj tau nyiaj, koj thiaj li loj hlob dua.
Xaus: Koj Txoj Kev Tshiab Ntawm Kev Sawv Daws
Kev lag luam online yog qhov rais hauv neej rau peb Hmoob nyob deb nroog. Nws tsis yog tias peb yuav tsum tso peb kab lis kev cawj, tab sis nws yog ib txoj kev kom peb khaws cia thiab loj hlob peb kab lis kev cawj hauv lub ntiaj teb no. Nws yog kev npaj thiab kev txiav txim siab, tab sis nws yog kev ua kom peb muaj kev ywj siab hauv zej zog.
Xav txog koj tus kheej: koj muaj pes tsawg yam uas koj paub ua? Koj muaj pes tsawg yam kev paub uas yuav pab tau lwm tus? Qhov ntawm koj tus kheej no yog koj lub hauv paus. Koj tsis yuav tsum loj hlob ib pliag. Pib me me. Pib nrog ib yam. Kawm thaum koj mus.
Lub ntiaj teb no tam sim no muaj peb txoj kev. Peb tuaj yeem nyob deb nroog nco ntsoov qab peb lub tebchaws, los yog peb tuaj yeem tsim ib lub “tebchaws Hmoob” hauv online, uas peb muaj zog, peb muaj kev xaiv, thiab peb khaws cia peb kab lis kev cawj rau peb cov menyuam yaus thiab cov neej tshiab.
Koj txoj kev pib tam sim no. Sau hauv daim ntawv: koj yuav muag dab tsi? Pib nrog kev xa ib daim duab hauv koj kwv tij Facebook group. Saib seb muaj leej twg hais dab tsi. Kev pib me me no yuav ua rau koj mus rau ib txoj kev uas tshwj xeeb.
Koj puas tau npaj?