Hmoob peb yog ib haiv neeg ua haujlwm zheev, muaj zog, thiab muaj cev faj yeeb ntau. Peb paub ua liaj ua teb, ua num, thiab ua haujlwm zoo. Tabsis, hauv lub neej ntiaj teb no, peb pom tau tias kev ua liaj ua teb xwb tsis txaus ntseg rau peb cov menyuam yaus tom ntej. Kev pib lag luam yog ib qho tseem ceeb uas pab peb tsim ib lub hauv paus ntau hnub nyoog rau peb tsev neeg.
Yog leej twg tau nyeem Harvard Business Review cov ntawv hais txog kev tsim kho tswv yim lag luam, lawv yuav pom tias kev tswj hwm lag luam zoo yog kev ua kom muaj nyiaj xwb tsis tas li, nws kuj yog kev tsim ib lub tswv yim thiab kev ncaj ncees rau ib pawg neeg. Rau peb Hmoob, qhov tswv yim ntawd yog peb lub zej zog, peb haujlwm, thiab peb kev sib raug zoo.
Ib qho qhib tes zoo tshaj plaws rau kev pib lag luam yog kev koom tes. Thaum peb sib koom tes, peb muaj peev xwm loj hlob, peb muaj ntau yam kev paub dhau los, thiab peb tuaj yeem sib cawm txog kev pheej hmoo thiab kev nyuaj siab. Xws li thaum ob peb tus kwv tij sib koom tes ua ib lub tshuab qhov noob, tus paub kev lag luam tuaj saib xyuas kev muag, tus ua num zoo tuaj ua cov khoom, thiab tus paub kev ua liaj ua teb tuaj saib xyuas cov khoom sib tw. Qhov no ua rau muaj kev sib raug zoo thiab muaj peev xwm ua tau zoo dua.
Kev Koom Tes: Lub Hwj Chim Tshaj Plaws hauv Zej Zog Hmoob
Peb cov neeb nyob hauv peb zej zog. Peb muaj kev sib raug zoo, kev ntseeg siab, thiab kev ua ib yam dab qhuas. Thaum peb pib lag luam nrog peb zej zog, peb tseem muaj cov ntsiab lus no. Peb tsis tas yuav xav txog kev ua nyiaj xwb, tab sis yuav xav txog yuav ua li cas thiaj li pab tau peb cov neeg uas nyob ib caug.
Ib cov neeg uas ua tau zoo heev hauv kev koom tes lag luam yog lub koos haum Hmoob hauv Minneapolis-St. Paul, uas tau tsim ntau lub tshuab qhov noob, kav dej, thiab lwm yam lag luam ua rau muaj neeg ua haujlwm ntau tus thiab khaws cia peb qhov kev noj qab haus huv. Lawv ua tau zoo vim lawv ntseeg siab lawv zej zog thiab lawv muaj ib lub tswv yim kom lawv haiv neeg muaj zog.
Yog tias koj xav paub ntxiv txog kev tsim lag luam hauv zej zog, Small Business Administration (SBA) muab cov ntaub ntawv qhia tseem ceeb heev.
Cov Kev Xav thiab Kev Txhawj xeeb Thaum Pib Lag Luam Koom Tes
Tsis txhob xav tias kev koom tes yog ib yam dab si. Nws muaj ntau yam kev xav thiab kev txhawj xeeb uas yuav tsum raug xeem. Qee qhov kev xav uas yuav tsum muaj thaum pib yog:
- Kev Ntseeg Siab: Koj yuav tsum muaj kev ntseeg siab rau koj tus koom tes. Yog tias tsis muaj kev ntseeg siab, kev koom tes yuav tsis ua haujlwm.
- Kev Sib Cav: Koj yuav tsum muaj peev xwm sib cav thiab sib hais xeeb. Kev sib tw, kev sib cav, thiab kev sib hais txog kev sib txawv yuav tsum muaj nyob rau txhua lub sij hawm.
- Kev Sau Ntawv Txoj Cai: Qee zaum peb xav tias vim peb yog kwv tij, peb tsis tas yuav sau ntawv. Qhov xav no yog tsis zoo. Kev sau ntawv txoj cai lag luam yog qhib tes tseem ceeb. Nws pab qhia tias tus twg muaj dab tsi, tus twg ua dab tsi, thiab yuav daws teeb meem li cas thaum muaj teeb meem.
- Kev Muaj Lub Tswv Yim: Kev pib lag luam yuav tsum muaj lub tswv yim. Peb yuav ua dab tsi? Peb lub tswv yim yog dab tsi? Peb yuav pab tib neeg li cas? Cov lus nug no yuav tsum raug teb ua ntej.
Lub Koom Haum Ntaub Ntawv Hmoob muab cov kev pab cuam rau kev sau business plan uas pab tau heev.
Piv Txwv Zoo: Cov Lag Luam Ua Tau Zoo los ntawm Kev Koom tes hauv Zej Zog
Cia peb saib ib co peb cov kwv tij Hmoob uas ua tau zoo:
- Lub Tshuab Qhov Noob “Fresh Twist” hauv North Carolina: Ob leeg niam txiv Hmoob sib koom tes nrog lawv cov menyuam yaus los tsim lub tshuab qhov noob. Niam txiv paub kev ua zaub mov, cov menyuam yaus paub kev lag luam thiab kev muag khoom hauv online. Lawv koom tes nrog local farmers los muaj cov zaub mov zoo. Qhov koom tes no ua rau lawv lub lag luam loj hlob thiab muaj npe.
- Lub Tshuab Ua Ntawv Hmoob hauv Wisconsin: Pes tsawg tus neeg Hmoob sib koom tes los tsim ib lub tshuab ua ntawv, ua daim duab, thiab pab txhais lus. Tus ua num, tus sau ntawv, thiab tus lag luam sib koom tes. Lawv pab txhais cov ntawv tseem ceeb rau cov neeg Hmoob, pab ua daim npav teb, thiab ua lwm yam. Lawv pab tau ntau tus neeg vim lawv koom tes.
- Kev Lag Luam Ua Noj hauv California: Ib pab kwv tij nyob hauv ib lub zos sib koom tes los tsim ib lub hluav taws xwm. Ib tus ua zaub mov, ib tus muag khoom, thiab ib tus saib xyuas nyiaj. Lawv muag cov noj Hmoob qab zib, hmoov, thiab lwm yam. Lawv koom tes nrog lub zos kom muaj lub hluav taws xwm zoo. Lawv tsis tsuas ua nyiaj xwb, lawv kuj khaws cia peb qhov kev noj qab haus huv.
Kev Xyuas Kom Zoo: Yuav Ua Li Cas Thiaj Li Khov Lag Luam Koom Tes?
Kev koom tes yuav ua tau zoo yog tias peb xeem kom zoo. Cia peb saib qee yam uas yuav tsum ua:
- Xaiv Tus Koom Tes Zoo: Xaiv tus uas muaj kev ntseeg siab, muaj kev xav pheej, thiab muaj peev xwm sib hais xeeb. Tus koom tes yuav tsum muaj lub siab loj thiab xav kom lub lag luam ua tau zoo.
- Sau Ntawv Txoj Cai: Ua ntej pib lag luam, thov sau ntawv txoj cai. Sau kom meej tias tus twg muaj pes tsawg fab, yuav tshem tawm li cas, thiab yuav daws teeb meem li cas. Ntawv sau txoj cai koom haum (Operating Agreement) yog tseem ceeb heev.
- Qhia Peev Xwm: Thaum muaj kev txhawj xeeb, thov hais kom qhia. Kev sib hais xeeb yog tus phooj ywg zoo tshaj plaws.
- Muaj Kev Xav Pheej: Xav hais tias peb yog ib tug neeg. Peb yuav tsum muaj ib lub tswv yim thiab ib qho kev xav uas peb tag nrho pom zoo.
Yog tias koj xav paub ntxiv txog kev sau business plan, SCORE, ib lub koos haum pab lag luam, muab cov kev qhia dawb.
Qhov Sib tw: Kev Pib Lag Luam Ua Kev Koom tes los Ua leej twg?
| Yam | Kev Pib Lag Luam Ua Kev Koom Tes | Kev Pib Lag Luam Ua Kev Leeg |
|---|---|---|
| Hwj Chim | Muaj ntau yam kev paub, kev paub dab neeg, thiab peev xwm loj hlob. | Hwj chim tsawg, tus kheej xwb yuav ua tag nrho. |
| Kev Pheej Hmoo | Kev pheej hmoo sib faib, qhov nyuaj siab kuj sib faib. | Tus kheej xwb yuav tsiv tes ib leeg txoj kev pheej hmoo thiab kev nyuaj siab. |
| Kev Ntseeg Siab | Yuav tsum muaj kev ntseeg siab loj; kev sib tsooj yuav cuam tshuam. | Kev ntseeg siab yog tus kheej xwb, tsis muaj kev sib cav. |
| Kev Daws Teeb Meem | Muaj ntau lub swv yim, tab sis yuav tsum muaj kev sib hais xeeb. | Tus kheej xwb yuav daws teeb meem, coj mus xwb. |
| Zog hauv Zej Zog | Muaj peev xwm loj hlob thiab ua tsis tau rau zej zog. | Zog me me, yeej tsis tau loj hlob npaum kev koom tes. |
Lus Nug (FAQ)
Q: Yog tias kuv xav pib lag luam koom tes nrog kuv cov kwv tij, yuav ua li cas kuv thiaj li pib?
A: Pib los ntawm kev sib tham. Hais txog koj lub tswv yim, sau ib daim ntawv qhia txog qhov koj xav ua (business plan), thiab nug lawv tias lawv puas xav koom tes nrog koj. Ua kom meej tias tag nrho pom zoo thiab sau ntawv txoj cai ua ntej.
Q: Kuv puas yuav tsum muaj nyiaj ntau thiaj li pib lag luam koom tes?
A: Tsis tas li. Kev koom tes pab tau. Ib tus muaj nyiaj, ib tus muaj kev paub, ib tus muaj peev xwm ua num. Kev koom tes yog kev sib koom ua ke. Tab sis, kev sau ntawv txoj cai yuav tsum qhia meej tias tus twg muaj pes tsawg fab.
Q: Yuav ua li cas thaum muaj kev sib txawv ntawm cov koom tes?
A: Kev sib txawv yog ib feem ntawm kev koom tes. Thaum muaj kev sib txawv, thov sib tham kom muaj kev sib hais xeeb. Yog tsis tau, thov nug ib tus neeg kws tshawb fawb (mediator) los pab. Kev sau ntawv txoj cai pab qhia txog kev daws teeb meem.
Q: Kuv puas yuav tsum tso npe lub lag luam koom tes hauv tsoom fwv?
A: Yog, koj yuav tsum tso npe lub koom haum thiab tau Employer Identification Number (EIN) los ntawm IRS. Qhov no pab kom koj lag luam muaj cai dab tsi.
Q: Koj puas muab cov lus qhia txog kev pab cuam lag luam rau neeg Hmoob?
A: Muaj. Hmong American Partnership thiab Hmong American Chamber of Commerce muab kev qhia thiab kev pab cuam. Kuj muaj cov kws tshawb fawb hauv zej zog uas pab tau.
Txoj Kev Taug Kawg: Ua Siab Ntug, Ua Siab Nrov, Koom Tes Ua Ke
Kev pib lag luam nrog kev koom tes hauv zej zog Hmoob yog ib txoj kev uas tsim nyog. Nws tsis yog kev ua kom muaj nyiaj xwb, tab sis yog kev tsim peb lub neej, khaws cia peb qhov kev ncaj ncees, thiab tsim zog rau peb cov menyuam yaus.
Peb yog ib haiv neeg uas muaj cev faj yeeb ntau. Peb muaj peb txoj kev ncaj ncees, peb muaj peb kev ua num, thiab peb muaj peb zej zog. Thaum peb sib koom tes, peb yuav ua tau yam uas peb ib leeg yuav ua tsis tau. Peb yuav tsim lag luam uas tsis tsuas ua nyiaj xwb, tab sis kuj pab peb zej zog thiab khaws cia peb haiv neeg.
Yog li, yog tias koj muaj lub siab pib lag luam, thov tsis txhob nqhis siab. Nrhiav koj tus koom tes zoo, sau ntawv txoj cai kom meej, thiab pib los ntawm qhov me me. Kev koom tes yuav ua kom koj lub siab loj thiab koj lub lag luam loj hlob.