Thov nco ntsoov tias kuv tsuas yog lub chatbot thiab kuv tsim lub ntsiab lus no rau kev kawm. Kuv tsis yog tus kws tshawb fawb kev lag luam lossis tus kws pab cuam kev nyiaj txiag. Thov sau npe nrog tus kws tshawb fawb kev lag luam los tshawb xeeb txog koj tus kheej kev xaiv tau.
Kev Nqis Peev Nyob: Kev Xaiv Khoom Nyiaj Rov Qab Mus rau Koj thiab Lub Ntiaj Teb
Hnub no, kuv nrog kuv tus kwv tij hais lus tam sim no. Nws hais tias nws muaj pes tsawg lub txiaj nrig, nws xav tau muaj kev lag luam. Nws nug kuv tias, “Kuv yuav ua li cas thiaj li muaj nyiaj?” Kuv teb nws tias, “Koj puas xav muaj nyiaj thaum koj laus? Koj puas xav kom koj cov menyuam yaus muaj zog?” Nws khwb taug thaum kuv nug nws tias, “Koj puas xav ua kom lub ntiaj teb zoo rau koj cov menyuam yaus?”
Hmong peb coj kev nqis peev nyob. Peb coj peb lub tsev neeg, peb coj peb kev cai dab qhuas. Peb tseem coj peb kev nqis peev rau lub neej nram qab no. Tam sim no, thaum peb hais txog kev muaj nyiaj thiab kev lag luam, peb kuj yuav tsum coj kev nqis peev nyob rau hauv peb kev xaiv khoom. Qhov no yog qhov tseem ceeb tshaj plaws: Sustainable Fund (Khoom Nyiaj Rov Qab Mus) yog ib qho kev xaiv khoom uas tsis tsuas yog xav kom muaj nyiaj xwb, tab sis kuj xav kom muaj zog rau lub ntiaj teb thiab tsev neeg.
Thaum kuv pib qhia txog kev lag luam, kuv tsis paub txog qhov no. Kuv xav tias kev lag luam tsuas yog muaj nyiaj xwb. Tab sis thaum kuv nkag siab txog Sustainable Fund, kuv pom tias nws yog kev lag luam uas peb coj peb lub siab nqis peev nyob rau hauv. Nws yog kev xaiv kom peb cov nyiaj ua haujlwm rau peb lub neej, tsis tsuas yog rau peb ib leeg xwb.
Yog li no, dab tsi yog Sustainable Fund? Thiab peb yuav xaiv li cas? Cia peb mus kawm kom meej ua ntej peb muab peb cov nyiaj rau.
Dab tsi yog Sustainable Fund? Kev Nkag Siab rau Hmoob
Yog hais lus Hmong rau qhov Sustainable Fund, nws yog “Khoom Nyiaj Rov Qab Mus” lossis “Khoom Nyiaj Nqis Peev Nyob.” Nws yog ib pawg khoom nyiaj (fund) uas tus kws tswj xyuas khoom (fund manager) xaiv tau cov huam ua lag luam (companies) uas muaj kev tswj hwm zoo, tsis cuam tshuam rau lub ntiaj teb thiab tsev neeg, thiab muaj kev sib raug zoo nrog cov neeg ua haujlwm.
Piv txwv li, yog kuv muab nyiaj rau hauv Sustainable Fund, kuv tsis muab kuv cov nyiaj rau cov huam ua lag luam tsim khoom phom, rhuav taws, lossis cuam tshuam rau dej huv. Kuv muab kuv cov nyiaj rau cov huam ua lag luam tsim hluav taws xwb, kho dej, kho moos, lossis cov huam ua lag luam coj tus kheej zoo, muab nyiaj rau cov neeg ua haujlwm zoo, thiab tsis muab cov neeg ua haujlwm hnov vog.
Qhov no muaj peb yam tseem ceeb uas Sustainable Fund coj mus rau hauv kev xaiv khoom:
- Kev Tswj Hwm (Governance): Cov huam ua lag luam yuav tsum muaj kev tswj hwm qhuab qhia, tsis muaj kev nyiam txiag, thiab qhia txog kev lag luam meej. Nws yog li cas peb Hmong hais tias, “Tsev neeg muaj cai, vaj tse muaj tswv.”
- Tsev Neeg (Social): Cov huam ua lag luam yuav tsum coj zoo rau cov neeg ua haujlwm, muab kev noj qab haus huv, tsis cuam tshuam rau lub moos lossis tsev neeg nyob ze. Nws yog kev sib pab ua haujlwm zoo.
- Lub Ntiaj Teb (Environmental): Cov huam ua lag luam yuav tsum tiv thaiv lub ntiaj teb, tshem tawm tsawg kub, siv dej tsawg, thiab tsim khoom ua tsis txhob cuam tshuam.
Txoj kev no muaj npe hu ua ESG Investing, uas yog cov tsiaj ntawv sau rau Environmental, Social, and Governance. Nws yog ib daim ntawv qhia rau kev ntsuas seb cov huam ua lag luam puas ua haujlwm rau lub ntiaj teb thiab tsev neeg.
Vim li cas Khoom Nyiaj Rov Qab Mus tseem ceeb? Kev Xaiv Khoom nrog Kev Nqis Peev
Peb cov niam txiv Hmong coj kev nqis peev. Peb xav kom peb cov menyuam yaus muaj neej nyob zoo, muaj dej huv, thiab muaj nom ntsw. Thaum peb xaiv khoom nyiaj, peb tsis yuav xav tias peb muaj nyiaj xwb. Peb yuav tsum xav txog peb lub neej nram qab no thiab peb cov menyuam yaus.
Muaj ob qho tseem ceeb heev:
1. Kev Lag Luam Ua Kom Muaj Zog (Financial Performance)
Peb meem xav tias, yog peb xav ua kom lub ntiaj teb zoo, peb yuav tsis muaj nyiaj ntau. Tsis tas li ntawd! Cov tshawb fawb pom tias cov huam ua lag luam uas muaj kev tswj hwm zoo, coj tus kheej zoo, thiab tiv thaiv lub ntiaj teb, muaj peev xwm muaj zog thiab muaj nyiaj ntau dua. Vim li cas? Vim lawv pom seb yuav ua li cas thiaj li nyob tas mus. Lawv tsis muaj teeb meem nrog tsev neeg, lawv tsis poob nyiaj vim kev hlawv tshem tawm, thiab lawv cov khoom lag luam yog qhov tsim nyog rau cov neev xav yuav.
Lub Morgan Stanley Institute for Sustainable Investing tau tshawb fawb thiab pom hais tias cov khoom nyiaj rov qab mus (sustainable funds) muaj kev lag luam zoo tib yam li cov khoom nyiaj feem ntau. Qee zaus, lawv tseem zoo dua.
2. Kev Tiv Thaiv Kev Puas Tsuaj (Risk Management)
Yog tshwj xeeb tshaj yog, cov huam ua lag luam uas tsis coj zoo, cuam tshuam rau lub ntiaj teb, lossis muaj kev nyiam txiag, muaj peev xwm muaj teeb meem. Piv txwv li, huam ua lag luam tsim phom yuav raug txim tos vim cuam tshuam rau dej huv. Huam ua lag luam coj cov neeg ua haujlwm tsis zoo yuav raug tso tawm. Cov teeb meem no ua rau lawv poob nyiaj, thiab yog kuv muaj nyiaj rau hauv lawv, kuv kuj poob nyiaj nrog.
Sustainable Fund pab tiv thaiv peb lub nyiaj los ntawm kev tsis muab nyiaj rau cov huam ua lag luam muaj teeb meem li no. Nws yog ib qho kev tiv thaiv peb cov nyiaj.
3. Kev Ua Kom Peb Muaj Lub Ntiaj Teb Zoo (Positive Impact)
Qhov tshwj xeeb tshaj yog, thaum peb muab nyiaj rau hauv Sustainable Fund, peb yog pab tsim lub ntiaj teb zoo rau peb thiab peb cov menyuam yaus. Peb pab cov huam ua lag luam ua khoom ua tsis cuam tshuam, pab tshem tawm tsawg kub, thiab pab muab kev noj qab haus huv rau cov neeg. Peb cov nyiaj ua haujlwm rau peb txoj kev nqis peev.
Lub United Nations Principles for Responsible Investment (UNPRI) yog ib pawg neeg loj thiab muaj npe uas pab qhia txog kev xaiv khoom nrog kev nqis peev. Nws qhia tias kev xaiv khoom zoo yog kev xaiv kom muaj zog rau lub ntiaj teb.
Yuav Xaiv Khoom Nyiaj Rov Qab Mus Li Cas? 5 Kauj Ruam Rau Hmong
Tam sim no peb paub tias Sustainable Fund yog qho zoo. Tab sis yuav xaiv li cas? Nws tsis txawv li peb xaiv npua sab los ua noj peb caug. Peb yuav tsum xyuas kom meej.
Kauj Ruam 1: Nkag Siab Koj Tus Kheej Kev Xaiv (Understand Your Values)
Ua ntej xaiv khoom, koj yuav tsum paub koj lub siab. Koj paub hais tias koj nyiam dab tsi? Koj xav tiv thaiv dab tsi?
- Koj xav tiv thaiv lub ntiaj teb? Koj xav tshem tawm tsawg kub? Koj xav kom muaj dej huv? Yog li, koj yuav xaiv cov khoom nyiaj uas tsuas muab nyiaj rau cov huam ua lag luam tsim hluav taws xwb, kho moos, lossis tsim khoom dav hlau.
- Koj xav pab tsev neeg? Koj xav kom cov neeg ua haujlwm muaj nyiaj zoo? Koj xav pab cov neeg tsom xam? Yog li, koj yuav xaiv cov khoom nyiaj uas tsuas muab nyiaj rau cov huam ua lag luam muab kev pab rau cov neeg tsom xam, lossis muab kev kawm rau cov neeg muas xwb.
- Koj xav tiv thaiv kab mob? Koj xav kom muaj kev noj qab haus huv? Yog li, koj yuav xaiv cov khoom nyiaj uas muab nyiaj rau cov huam tshuaj, kho mob, lossis tsim noj huv zoo.
Sau txoj hauv kev no. Koj yuav pom tias muaj ntau yam Sustainable Fund. Muaj cov uas tsuas muab nyiaj rau kev tiv thaiv lub ntiaj teb xwb. Muaj cov uas tsuas muab nyiaj rau kev pab tsev neeg xwb. Muaj cov uas muab nyiaj rau tag nrho.
Kauj Ruam 2: Nyeem Cov Ntawv Qhia (Read the Fund Documents)
Txhua lub Sustainable Fund muaj ib daim ntawv hu ua “prospectus”. Nws yog ib daim ntawv qhia txog lub hom phiaj, kev xaiv khoom, thiab cov nyiaj. Koj yuav tsum nyeem nws. Thaum nyeem, cia siab rau cov lus no:
- Kev Txiav Txim Kev Xaiv Khoom (Investment Strategy): Daim ntawv no qhia tias lawv xaiv huam ua lag luam li cas? Lawv siv li cas los ntsuas cov huam ua lag luam?
- Cov Khoom Ua Lag Luam Tso Tawm (Exclusionary Screening): Puas muaj cov huam ua lag luam uas lawv tsis muab nyiaj? Piv txwv li, lawv tsis muab nyiaj rau cov huam ua lag luam tsim phom, rhuav taws, lossis tsim cawv.
- Cov Khoom Ua Lag Luam Xaiv Tau (Inclusionary Screening): Puas muaj cov huam ua lag luam uas lawv xav muab nyiaj vim lawv ua qee yam zoo? Piv txwv li, huam ua lag luam uas muaj peev xwm tshem tawm tsawg kub.
Yog tias koj nyeem tsis totaub, thov nug tus kws pab cuam kev nyiaj txiag. Lawv yuav pab qhia koj.
Kauj Ruam 3: Xyuas Cov Khoom Ua Lag Luam Hauv Khoom Nyiaj (Check the Holdings)
Lub Sustainable Fund muaj ntau lub npe huam ua lag luam hauv nws. Koj yuav muaj peev xwm pom cov npe no hauv lub website ntawm lub khoom nyiaj. Koj yuav xyuas seb puas muaj cov huam ua lag luam uas koj tsis nyiam? Piv txwv li, muaj qee lub Sustainable Fund tseem muaj nyiaj rau cov huam xov tooj cua lossis huam sij hawm. Yog koj tsis nyiam lawv, koj yuav tsis xaiv lub khoom nyiaj ntawd.
Kauj Ruam 4: Xyuas Kev Lag Luam (Review the Performance)
Qhov no tseem ceeb. Peb xav muaj nyiaj. Koj yuav tsum xyuas seb lub Sustainable Fund muaj kev lag luam zoo li cas? Xyuas kev lag luam nyob 5 xyoo, 10 xyoo. Koj yuav tsum sib piv nws nrog lwm lub khoom nyiaj. Tsis tas li ntawd, koj yuav tsum paub cov nyiaj (fees) uas koj yuav tsum them. Cov nyiaj no tsawg, koj muaj nyiaj ntau.
Kauj Ruam 5: Nrhiav Kev Pab (Seek Professional Advice)
Kev xaiv khoom yog ib qho tseem ceeb. Kev poob nyiaj muaj peev xwm tshwm sim. Yog li, thov nug tus kws pab cuam kev nyiaj txiag. Qhia lawv tias koj xav xaiv Sustainable Fund thiab qhia lawv txoj hauv kev xaiv khoom. Lawv yuav pab koj nrhiav lub khoom nyiaj uas raug rau koj.
Lub U.S. Securities and Exchange Commission (SEC) yog lub koom haum tswj fwm kev lag luam. Lawv muaj cov ntawv qhia txog kev xaiv khoom thiab kev tiv thaiv tus kheej. Nyeem lawv cov ntawv qhia kom paub meej.
Sib piv: Khoom Nyiaj Rov Qab Mus vs. Khoom Nyiab Feem Ntau
Cia peb muab ob qho no sib piv kom pom qhov sib txawv.
| Yam | Khoom Nyiaj Rov Qab Mus (Sustainable Fund) | Khoom Nyiaj Feem Ntau (Traditional Fund) |
|---|---|---|
| Lub Hom Phiaj | Muaj nyiaj thiab ua kom muaj zog rau lub ntiaj teb thiab tsev neeg. | Muaj nyiaj xwb. |
| Kev Xaiv Khoom Ua Lag Luam | Xaiv cov huam ua lag luam uas muaj kev tswj hwm zoo, coj tus kheej zoo, thiab tiv thaiv lub ntiaj teb (ESG). | Xaiv cov huam ua lag luam uas muaj peev xwm muaj nyiaj ntau tsuas yog. |
| Cov Khoom Ua Lag Luam | Tsis muaj nyiaj rau cov huam ua lag luam tsim phom, rhuav taws, cuam tshuam. | Muaj peev xwm muaj nyiaj rau txhua tus huam ua lag luam yog lawv muaj nyiaj xwb. |
| Kev Puas Tsuaj | Muaj kev tiv thaiv vim tsis muab nyiaj rau cov huam ua lag luam muaj teeb meem. | Muaj peev xwm muaj kev puas tsuaj loj vim muab nyiaj rau cov huam ua lag luam muaj teeb meem. |
| Rau Tus Kheej | Pab tsim lub ntiaj teb zoo, coj koj txoj kev nqis peev rau hauv kev lag luam. | Tsis muaj lub hom phiaj tsim lub ntiaj teb zoo. |
Cov Lus Nug (FAQ)
Q: Kuv puas yuav muaj nyiaj tsawg yog kuv xaiv Sustainable Fund?
A: Tsis tas li ntawd. Cov tshawb fawb pom tias cov khoom nyiaj rov qab mus muaj kev lag luam zoo tib yam li cov khoom nyiaj feem ntau. Muaj qee zaus lawv tseem zoo dua vim lawv tiv thaiv kev puas tsuaj.
Q: Puas muaj peev xwm tias Sustainable Fund yog kev luam tawm?
A: Yog, muaj. Qee lub khoom nyiaj ua “greenwashing”, uas yog hais tias lawv hais tias lawv ua kom lub ntiaj teb zoo tab sis lawv tsis ua li cas. Yog li, koj yuav tsum nyeem cov ntawv qhia kom meej thiab xyuas cov khoom ua lag luam uas lawv muaj nyiaj rau.
Q: Kuv yuav ua li cas thiaj li pib xaiv Sustainable Fund?
A: Koj yuav pib los ntawm kev nug koj tus kws pab cuam kev nyiaj txiag. Koj kuj yuav muab nyiaj rau hauv lub xoom ua khoom nyiaj (brokerage account) thiab nrhiav “ESG”, “Sustainable”, lossis “Impact Investing” hauv cov npe khoom nyiaj.
Q: Kuv puas yuav tsum muaj nyiaj ntau thiaj li xaiv?
A: Tsis tas li ntawd. Koj yuav pib nrog tsawg kawg. Muaj ntau lub Sustainable Fund uas koj yuav muab nyiaj nrog $100 xwb.
Q: Sustainable Fund puas tsuas yog rau cov neev nyiam lub ntiaj teb xwb?
A: Tsis tas li ntawd. Nws yog rau txhua tus uas xav kom muaj nyiaj thiab xav kom lub neej nram qab no zoo. Nws yog kev xaiv khoom uas xav kom muaj zog rau tag nrho.
Q: Kuv puas tuaj yeem xaiv khoom rau kuv cov menyuam yaus?
A: Yog, koj yuav ua li cas! Nws yog ib qho kev qhia zoo rau koj cov menyuam yaus txog kev nqis peev nyob thiab kev coj peb lub ntiaj teb zoo. Koj yuav muab nyiaj rau hauv koj cov menyuam yaus lub npe (custodial account).
Xaus: Koj Cov Nyiaj Yog Koj Lub Siab
Kuv nco ntsoov kuv tus kwv tij. Nws nug kuv txog kev muaj nyiaj. Kuv xav qhia nws tias, “Koj cov nyiaj yog koj lub siab. Thaum koj muab koj cov nyiaj, koj muab koj lub siab. Yog li, muab koj cov nyiaj rau qhov uas koj ntseeg.”
Sustainable Fund yog ib qho kev xaiv khoom uas pab peb Hmong coj peb kev nqis peev nyob rau hauv peb kev lag luam. Nws tsis tsuas yog muaj nyiaj xwb. Nws yog kev tsim kom peb thiab peb cov menyuam yaus muaj lub neej zoo, muaj dej huv, thiab muaj kev sib raug zoo.
Kev pib yog tsawg kawg. Koj yuav pib nrog kev nyeem ntau ntxiv. Nyeem cov ntawv qhia ntawm lub Global Sustainable Investment Alliance thiab MSCI uas muaj cov ntawv tshawb fawb thiab kev qhia txog kev xaiv khoom nrog kev nqis peev.
Koj yuav pib nrog kev nug. Nug koj tus kws pab cuam, nug koj cov phooj ywg.
Cia li pib hnub no. Xaiv kom koj cov nyiaj ua haujlwm rau koj lub neej, rau koj tsev neeg, thiab rau peb lub ntiaj teb. Vim koj cov nyiaj tsis tsuas yog tsiaj ntawv xwb – nws yog koj lub siab thiab koj txoj kev nqis peev nyob.
Cov Ntawv Qhia: Kev Ntseeg thiab Kev Xaiv Khoom Nyiaj Rov Qab Mus
Thov nco ntsoov tias kuv tsuas yog lub chatbot thiab kuv tsim lub ntsiab lus no rau kev kawm. Kuv tsis yog tus kws tshawb fawb kev lag luam lossis tus kws pab cuam kev nyiaj txiag. Thov sau npe nrog tus kws tshawb fawb kev lag luam los tshawb xeeb txog koj tus kheej kev xaiv tau. Kev xaiv khoom muaj kev puas tsuaj thiab koj yuav poob nyiaj. Cov ntawv xyv hauv qab no tsuas yog rau kev qhia xwb thiab tsis yog kev qhia xaiv khoom.