Ua ntej peb mus rau yuav ua li cas, cia peb saib xyuas vim li cas. Kev faib nyiaj nqis peev tsis yog tsuas yog txoj kev kom nyiaj txiag mus rau qhov twg. Nws yog txoj kev tsim kev sib raug zoo thiab kev ntseeg siab nyob rau hauv tsev neeg.
Thaum tsev neeg muaj kev sib hais xeeb txog nyiaj, lawv tsom kwm hu ua “financial infidelity” – qhov tseeb uas yuav cuam tshuam rau kev sib raug zoo. Tseem, thaum cov niam txiv qhia cov menyuam txog kev faib nyiaj nqis peev, lawv tseem qhia lawv cov menyuam txog kev ua tib neeg, kev muaj lub luag haujlwm, thiab kev saib xyuas lwm tus. Nws yog qhov tseem ceeb ntawm kev tsim kho tsev neeg zoo.
Kuv nco qab thaum kuv yau, kuv niam thiab kuv txiv tau hais tias, “Peb muaj nyiaj, tab sis peb tsis muaj nyiaj ntau.” Cov lus no tau qhia kuv txog kev faib nyiaj nqis peev: muaj qhov uas peb yuav ua, thiab muaj qhov uas peb yuav tsum txiav txim siab.
Kauj Ruam 1: Ua Kom Kev Hais Lus Pob Zeb
Kev pib ua ke, tsis txhob nqis peev! Txoj kev tseem ceeb kawg yog kev hais lus. Xav kom muaj ib sij hawm ua koj thiab koj tus pojniam/koj tus txiv (thiab yog tias cov menyuam yaus tseem ceeb, lawv kuj) nyob ze rau hauv ib qho chaw khov khov, tsis muaj kev cuam tshuam, los tham txog koj cov kev xav thiab kev xav txog nyiaj.
- Hais txog koj cov kev xav: Yuav kom muaj kev nyab xeeb, koj yuav tsum paub koj tus kheej cov kev xav txog nyiaj uas tawm los ntawm koj cov kev nyuaj siab. Koj puas yog tus neeg uas nyiam kho kom muaj nyiaj? Koj puas ntxhov siab thaum siv nyiaj? Qhov no yog qhov tseem ceeb, vim nws yuav cuam tshuam rau koj txoj kev txiav txim siab. Txoj kev xav txog nyiaj no muaj npe hu ua “money mindset,” thiab nws muaj cuab yav tseem ceb rau koj txoj kev nyiaj txiag.
- Cia lus nug: Tsis txhob xav tias koj paub tag nrho cov lus teb. Nug koj tus kheej thiab koj tus neeg hlub cov lus nug zoo li: “Peb qhov kev xav vim li cas kom muaj kev nyab xeeb?” “Koj xav li cas txog peb cov nyiaj thaum nplooj ntuj 5 xyoo?” “Yog peb muaj nyiaj nqis peev, peb yuav ua li cas faib nws?”
- Mloog: Kev mlоog yog qhov tseem ceeb tshaj plaws hauv kev hais lus. Thaum koj tus neeg hlub hais, tsis txhob xav txog koj cov lus teb. Sau npe lawv cov lus. Xav txog lawv qhov xav. Qhov no tsuas yog yuav ua kom koj sib nrog zoo dua.
Kauj Ruam 2: Tsim Kev Caij Nqis Peev (Budget) rau Koj Tsev Neeg
Tam sim no thaum koj tau pib hais lus, yog li peb yuav mus rau hauv kev tsim kho plaub ntu. Kev caij nqis peev tsis yog ib daim ntawv txhij khoom. Nws yog lub rooj plaub ntu ua kom koj tsev neeg paub txog qhov twg nyiaj mus, los ntawm qhov twg, thiab vim li cas.
- Suav Cov Nyiaj Los: Qhov ua ntej, xam tau peb cov nyiaj los tag nrho. Qhov no suav nrog koj ob tus muaj nyiaj los, nyiaj uas nyob ib txhis, thiab lwm yam kev muaj nyiaj xws li nyiaj lag luam.
- Suav Cov Nqi: Sau tag nrho cov nqi uas koj tsev neeg yuav raug leej txhim nyiaj: tsev, kua, haujlwm, noj mov, khoom noj, kev kawm ntawv, kev kho mob, thiab lwm yam. Tsis txhob txo qhov nqi xws li kev khiav nab, kub, thiab cov nqi lwm.
- Cim Lub Hom Phiaj: Qhov no yog qhov zoo tshaj plaws! Thaum koj paub qhov twg nyiaj mus, koj yuav pom qhov yuav tsum muaj nyiaj nqis peev. Cim lub hom phiaj xws li: nqis peev rau cov menyuam mus kawm ntawv, nqis peev rau lub tsev tshiab, nqis peev rau kev mus saib xyuas niam txiv, lossis nqis peev rau ib lub sij hawm so.
- Rov Saib Xyuas: Kev caij nqis peev yog ib tug neeg uas yuav tsum hloov kho. Txhua lub hlis, rov los saib xyuas koj daim ntawv txhij khoom. Puas muaj qhov uas nyiaj txiag tsis txaus? Puas muaj qhov uas muaj nyiaj nqis peev? Ua tib zoo los hloov kho kom haum xeeb ntxiv.
Kauj Ruam 3: Xaiv Kev Faib Nyiaj Nqis Peev uas Ua Rau Koj Tsev Neeg
Muaj ntau txoj kev faib nyiaj nqis peev. Tsis muaj ib qho kev ua uas zoo rau txhua tus. Koj tsev neeg yuav tsum xaiv ib qho kev uas ua haum rau koj cov kev xav thiab cov kev xav.
Txoj Kev Sib Faib 50/30/20
Qhov no yog ib txoj kev ua uas coob tus neeg nyiam. Nws faib koj cov nyiaj los ua peb feem:
- 50% rau Cov Nqi Tseem Ceeb: Qhov no suav nrog tsev, kua, haujlwm, noj mov, thiab cov nqi uas tseem ceeb heev.
- 30% rau Kev Xaiv Siv Nyiaj: Qhov no yog nyiaj rau kev khw, ua si, mus zog, thiab khoom uas tsis tseem ceeb tab sis zoo.
- 20% rau Kev Nqis Peev: Qhov no yog nyiaj uas koj coj tso rau hauv lub tshuab nqis peev, xws li rau cov menyuam kawm ntawv lossis thaum tsis muaj haujlwm.
Yooj Yim: Nws yog ib txoj kev ua yooj yim uas pab kom paub txog yuav tsum coj nyiaj pes tsawg rau txhua yam.
Txoj Kev Ua Hauj Lwm Ib Leeg
Nyob rau hauv txoj kev no, txhua tus neeg nyob hauv tsev neeg muaj lub luag haujlwm nrog lawv cov nyiaj los. Piv txwv li:
- Tus niam/txv yuav leej txhim nyiaj rau tsev thiab kua.
- Tus niam/txv yuav leej txhim nyiaj rau noj mov thiab khoom noj.
- Cov menyuam yaus (yog tias lawv muaj nyiaj) yuav leej txhim nyiaj rau lawv cov khoom xws li khoom ua si lossis cov nqi mus kawm ntawv.
Yooj Yim: Txoj kev no pab kom txhua tus muaj lub luag haujlwm thiab tsis muaj tus neeg ua tsis tau haujlwm.
Txoj Kev Tso Nyiaj Rau Hauj Lwm
Qhov no yog kev faib nyiaj nqis peev uas kuv thiab kuv tus pojniam tau siv. Peb tso tag nrho peb cov nyiaj los rau hauv ib lub pob nyiaj. Tom qab ntawd, peb faib nyiaj mus rau peb lub hom phiaj:
- Lub Nqis Peev rau Cov Nqi: Nyiaj rau txhua yam nqi xws li tsev, kua, noj mov.
- Lub Nqis Peev rau Kev Mus Zog: Nyiaj rau kev mus zog, khw, thiab ua si.
- Lub Nqis Peev rau Lub Hom Phiaj: Nyiaj rau kev nqis peev ntau hnub.
Zoo: Txoj kev no ua kom peb ua ke ua ib pab, vim peb cov nyiaj tau sib sau ua ke. Nws pab kom tsis muaj kev xav tias, “kuv nyiaj” thiab “koj nyiaj.”
Piv Txwv thiab Lus Qhia rau Cov Tsev Neeg nyob rau hauv Cov Xyoo Sib Npaug
Cov tsev neeg muaj cov nyiaj los sib txawv. Cia peb saib xyuas qee cov piv txwv.
Piv Txwv rau Ib Tsev Neeg uas Muaj Ob Tus Neeg Ua Hauj Lwm:
Niam thiab txiv muaj nyiaj los sib npaug. Lawv tau xaiv txoj kev sib faib 50/30/20. Lawv tau tsim ib daim ntawv txhij khoom hauv Google Sheets uas lawv tuaj yeem pom tib si. Txhua lub hlis, lawv suav lawv cov nyiaj los thiab cov nqi. Cov nyiaj uas nqis peev (20%) tau muab faib ua ob: 10% rau cov menyuam kawm ntawv thiab 10% rau kev nqis peev rau lawv tus kheej. Qhov no ua kom lawv muaj kev sib raug zoo vim lawv paub txog qhov twg nyiaj mus.
Piv Txwv rau Ib Tsev Neeg uas Tsuas Muaj Ib Tus Neeg Ua Hauj Lwm:
Qhov no yuav nyuaj dua. Nyob rau hauv qhov xwm, kev hais lus tseem ceeb heev. Tus ua haujlwm yuav tsum hais qhia tias nws cov nyiaj tsis txaus rau txhua yam. Tus tsis ua haujlwm yuav tsum pab kom tsawg nqi, xws li tshem tawm cov nqi tsis tseem ceeb. Lawv tuaj yeem xaiv txoj kev ua hauj lwm ib leeg, thiab tus tsis ua haujlwm yuav muaj lub luag haujlwm xws li saib xyuas cov menyuam, ua zaub mov, lossis nrhiav txoj kev tsawg nqi. Kev sib pab yog qhov tseem ceeb.
Kev Faib Nyiaj Nqis Peev uas Muaj Kev Nyab Xeeb: Cov Nqe Lus Tseem Ceeb
- Tsis Muaj Kev Sib Tw: Thaum tsev neeg faib nyiaj nqis peev, nws yog kev ua haujlwm ua ke. Tsis txhob xav txog “kuv nyiaj” thiab “koj nyiaj.” Xav txog nws yog “peb cov nyiaj.” Qhov kev xav no yuav tshem tawm kev pw.
- Muaj Kev Xav Txog Qhov Twg Zog: Yog tias koj tus pojniam/koj tus txiv yog tus ua haujlwm zoo, cia li peev xwm nws. Yog tias koj tus menyuam yau paub kev tsawg nqi, cia li nws saib xyuas kev yuav khoom. Muab txoj haujlwm rau tus uas ua tau zoo.
- Kev Ua Tsis Txiav Txim Siab: Muaj qee zaum, koj yuav tsum siv nyiaj rau qhov tsis tau num. Txoj kev txiav txim siab tseem ceeb. Xav txog cov lus nug: “Qhov no puas tseem ceeb rau peb tsev neeg?” “Puas muaj txoj kev tsawg nqi?” Kev txiav txim siab yuav tshem tawm kev txhawj xeeb.
Kev Sib Txuas lus nrog Cov Menyuam: Qhia Lawv Txog Kev Faib Nyiaj Nqis Peev
Koj cov menyuam yaus tseem nquag nqa koj cov txiaj ntsig. Qhia lawv txog kev faib nyiaj nqis peev yog qhov tseem ceeb heev.
- Qhia Lawv Txog Kev Ua Hauj Lwm: Muab cov menyuam yaus lub luag haujlwm xws li sau cov khoom uas lawv xav yuav. Thaum lawv tau nyiaj pocket money, qhia lawv faib nyiaj: ib feem rau yuav khoom, ib feem rau nqis peev, thiab ib feem rau pab lwm tus.
- Ua piv txwv: Yog koj faib nyiaj nqis peev, koj cov menyuam yuav pom thiab nrhiav kom zoo. Hais lus nrog lawv txog koj cov kev txiav txim siab.
- Tsis Txhob Xav Tias Nws Yau: Qee zaum cov menyuam paub txog kev tsawg nqi thiab kev nqis peev zoo dua cov laus!
Kev Xyuas Peb Cov Kev Xav thiab Kev Xav: Kev Txiav Txim Siab Nyob Rau Hauv Tsev Neeg
Peb txhua tus muaj peb cov kev xav txog nyiaj uas tawm los ntawm peb cov kev nyuaj siab. Qee tus neeg xav tias nyiaj yog qhov tsis txhob hais. Lwm tus neeg xav tias nyiaj yog qhov uas tsuas yog xav txog nws. Kev paub koj tus kheej cov kev xav yuav pab koj nkag siab koj tus neeg hlub.
Yog tias koj txoj kev xav sib txawv, cia li nug koj tus kheej: “Vim li cas kuv xav li no?” “Koj xav li cas txog qhov xav ntawd?” Kev no yuav pab kom sib nrog zoo.
Sib sau: Cov Txoj Kev Faib Nyiaj Nqis Peev
| Txoj Kev | Qhov Zoo | Qhov Qis | Zoo Rau Cov Tsev Neeg |
|---|---|---|---|
| 50/30/20 | Yooj yim, muaj koob tsheej, muaj peev xwm | Tsis hloov kho rau cov tsev neeg muaj nyiaj tsawg | Cov tsev neeg uas muaj nyiaj los sib npaug thiab xav tau kev pab yooj yim |
| Ua Hauj Lwm Ib Leeg | Txhua tus muaj lub luag haujlwm, yooj yim | Yuav muaj kev sib tw yog tias cov nqi thiab cov nyiaj los sib txawv | Cov tsev neeg uas muaj cov menyuam loj lossis cov neeg uas nyiam kev muaj txoj haujlwm ib leeg |
| Tso Nyiaj Rau Hauj Lwm | Ua kom sib koom ua ke, tshem tawm kev sib tw | Yuav tsum muaj kev ntseeg siab heev, yuav tsum muaj kev hais lus | Cov tsev neeg uas muaj kev sib raug zoo zoo thiab xav ua ke ua ib pab |
Nug-Nquag (FAQ)
Q: Kuv thiab kuv tus pojniam muaj nyiaj los sib txawv. Peb yuav ua li cas pab?
A: Qhov no yog qhov ua paug. Tab sis nws tseem ua tau. Peb yuav tsum hais lus. Xav txog txoj kev uas muab ob peb cov nyiaj los sib sau ua ke. Piv txwv li, koj coj 60% thiab koj tus pojniam coj 40% ntawm cov nqi tseem ceeb. Lossis, xaiv txoj kev ua hauj lwm ib leeg. Tsis txhob xav tias koj yuav tsum ua tib yam. Nrhiav qhov uas ua haum rau koj ob leeg.
Q: Kuv tsis nyiam hais txog nyiaj. Nws ua rau kuv txhawj xeeb. Kuv yuav ua li cas pib?
A: Kev txhawj xeeb txog nyiaj yog qhov ua paug tab sis tsis cuam tshuam. Pib me ntsis. Hais lus nrog koj tus neeg hlub txog ib qho me me, xws li yuav ua li cas faib nyiaj rau ib zaum noj mov. Thaum koj pom tias kev hais lus tsis phem, koj yuav paub txhawj xeeb tsawg dua.
Q: Kuv cov menyuam yaus tsis kam nqis peev lawv cov nyiaj pocket money. Kuv yuav ua li cas qhia lawv?
A: Ua piv txwv. Thaum koj nqis peev, hais rau lawv saib. Qhia lawv txog koj lub hom phiaj. Pib nrog qhov yooj yim: “Yog peb nqis peev 10% ntawm txhua qhov nyiaj, peb yuav muaj nyiaj mus saib xyuas pog koj thaum xyoo xaus.” Qhia lawv txog kev ua kom muaj peev xwm ntawm kev nqis peev.
Q: Kuv tsev neeg muaj nyiaj nyiaj. Puas tseem ceeb faib nyiaj nqis peev?
A: Yog, tseem ceeb dua! Thaum muaj nyiaj ntau, kev tsis sib hais xeeb yuav cuam tshuam zoo dua. Kev faib nyiaj nqis peev tsis yog tsuas yog txoj kev tsawg nqi. Nws yog txoj kev tsim kev sib raug zoo thiab kev tswj nyiaj uas muaj peev xwm. Nws pab kom tseeb tias koj cov nyiaj mus rau qhov tseem ceeb.
Q: Kuv puas yuav tsum hais lus nrog kuv cov niam txiv txog kev faib nyiaj nqis peev?
A: Yog tias koj cov niam txiv nyob hauv koj tsev neeg thiab muaj cuab kav, yog, nws yog qhov zoo. Nws ua kom muaj kev qhia ntawm tag nrho tsev neeg. Tab sis, koj thiab koj tus neeg hlub yuav tsum ua ke txiav txim siab qhov tseem ceeb.
Xaus Lus: Ua Kom Kev Faib Nyiaj Nqis Peev Yog Kev Tsim Kev Nyab Xeeb
Kev faib nyiaj nqis peev kom muaj kev nyab xeeb tsis yog ib hom kev ua num. Nws yog ib puag ncig. Nws yog kev tsim ib lub neej uas muaj kev sib raug zoo, muaj kev ntseeg siab, thiab muaj kev vam meej.
Nco ntsoov, nws tsis yog txoj kev xam zog. Nws yog kev koom tes. Nws yog kev hais lus. Thaum muaj kev tsis sib haum, cia li rov qab thaum ntxov. Kev faib nyiaj nqis peev zoo kawg nkaus yog kev faib kev txhawj xeeb, kev pab, thiab kev vam meej.
Pib hnub no. Xaiv ib sij hawm kom koj thiab koj tus neeg hlub zaum tham. Pib nrog cov lus nug yooj yim. Tsis txhob nqis peev. Kev tsim kev nyab xeeb yuav pib ntawm kev hais lus zoo ib zaug.
Kev Nqis Peev Tseem Ceeb Tshaj? Kev Nqis Peev Koj Tsev Neeb Kev Nyab Xeeb.
Koj puas muaj cov lus nug lossis kev txhawj xeeb txog kev faib nyiaj nqis peev? Cia sau kom peb paub hauv qab no! Peb cia siab tias qhov no muaj pab rau koj thiab koj tsev neeg.